poziomki

Auflauf z poziomkami

Auflauf z poziomkami z mąki ziemniaczanej (1930)

Auflauf to po niemiecku zapiekanka, jednak na przełomie XIX i XX wieku nazwą tą określano potrawę przypominającą suflet. Dodawano do niego mąkę pszenną, ziemniaczaną lub bułkę tartą oraz różne owoce – w całości, kawałkach lub w postaci musu. 

SKŁADNIKI:

500 ml mleka

60 g cukru 

1 łyżka mąki ziemniaczanej

6 jaj

szklanka poziomek

Mleko z cukrem zagotuj.

Oddziel żółtka od białek. Białka ubij na sztywną pianę. Żółtka zmiksuj z mąką.

Do gotującego się mleka dolej żółtka z mąką, energicznie mieszaj przez kilka sekund do uzyskania konsystencji budyniu. Zdejmij z ognia. Jeśli powstały grudki, rozmieszaj je.

Delikatnie wmieszaj ubite białka oraz maliny.

Formę do zapiekania posmaruj masłem i napełnij ciastem. Wstaw do zimnego piekarnika i nastaw temperaturę 180 stopni. Piecz 25-35 minut. Od razu podaj do zjedzenia, gdyż ciasto sufletowe łatwo opada.

 

„366 obiadów. praktyczna książka kucharska”, Maria Gruszecka, 1930

 

Spróbuj również:

 

Lody poziomkowe

Lody malinowe, poziomkowe lub wiśniowe ze śmietanką (1913)

Produkcja lodów przysparzała przez wieki niemałych problemów. A to dlatego, że aby uzyskać efekt zamrożenia, trzeba było sprowadzać lód z wysokich gór. Z tego też powodu lody były drogim deserem. Choć zostały wynalezione w Chinach 3000 lat temu, popularność zyskały za czasów Ludwika IV, który był ich miłośnikiem.  Maria Ochorowicz-Monatowa w swojej książce kucharskiej pisze, że do przyrządzenia lodów w domu potrzebna jest cynowa puszka, którą się wstawia w drewniany kubełek z odpływem/kranikiem u dołu na wodę z topniejącego lodu. Następnie kubełek należy napełnić lodem porąbanym na małe kawałki i wymieszanym z dużą ilością soli. Lód powinien dokładnie wypełniać przestrzeń mędzy kubełkiem a puszką z masą lodową. Po tych zabiegach należało mieszać masę do uzyskania odpowiedniej konsystencji i z braku lodówki dalej trzymać na lodzie.

Wytwarzanie  lodów w domu było więc bardzo czasochłonne jeszcze 100 lat temu. Całe szczęście, że dziś jest o wiele łatwiejsze, bo domowe lody mają niepowtarzalny smak, pochodzący z dobrych, naturalnych składników. Bo przecież lody to nic innego jak mieszanka śmietany, jaj, cukru i owoców. Z dzikimi, intensywnie pachnącymi poziomkami są najlepsze.

SKŁADNIKI:

8 żółtek

300 g cukru

750 ml śmietany 30%

1 szklanka poziomek

Poziomki umyć, zasypać dwiema łyżkami cukru. Zostawić w ciepłym miejscu co najmniej na noc, żeby puściły sok. Następnie zblendować wraz z sokiem.

Żółtka ubić na puszysty krem  z cukrem.

Śmietanę podgrzać. Pół szklanki ciepłej śmietany dodać do jajek z cukrem, zmiksować. Gdy pozostała śmietana zacznie się gotować, wlać do niej tę masę. Cały czas mieszać, aż do momentu otrzymania konsystencji budyniu. Zdjąć z gazu, przykryć folią spożywczą i ostudzić.

Gdy masa ostygnie, dodać do niej poziomki. Przełożyć do maszyny do lodów i postępować zgodnie z instrukcją. W przypadku braku maszyny, przelać masę lodową do pojemniczka i włożyć do zamrażalki. Co 30 minut wyjmować i miksować masę, by nie powstały kryształki lodu (czynność powtórzyć 4-6 razy).

 

stary przepis oryginalny (www.polona.pl)

„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913

Tak wyglądała maszyna do lodów z początku XX wieku

Spróbuj również:


Likier poziomkowy

(1892)

Tradycja wyrabiania domowych nalewek i likierów zanika. Maria Ślężańska w swojej książce kucharskiej podaje przepisy na różne alkohole, począwszy od wódek (np. pomarańczowa, z rajskich jabłek, z liści brzoskwiń) przez likiery (waniliowy, miętowy, kawowy) po wiśniówkę i arak.

SKŁADNIKI:

200 ml spirytusu

250 g poziomekx

200 g cukru

400 ml wody

Poziomki zalać spirytusem (lub wódką, jeśli ktoś woli słabszy likier) i odstawić w ciepłe miejsce na 2 dni. Po tym czasie w wodzie rozpuścić cukier i do powstałego syropu przelać przecedzony przez gazę spirytus poziomkowy. Wymieszać, zakręcić i odstawić na kilka dni, żeby likier się przegryzł.

 

stary przepis oryginalny (www.polona.pl)

„Kucharz Wielkopolski”, Maria Ślężańska, 1892

Spróbuj również:


   

Babeczki z poziomkami pod pierzynką

Torcik poziomkowy lub malinowy (1908)

SKŁADNIKI:

na kruche ciasto:

125 g masła

150 g mąki

25 g cukru pudru

1 łyżka wody

dodatkowo:

pół szklanki poziomek

3 białka jaj

4 łyżeczki cukru

Zrobić kruche ciasto – do mąki zmieszanej z cukrem dodać drobno pokrojone masło i łyżkę wody. Zagnieść, aby ciasto było jednolite. Rozwałkować i wyłożyć nim foremki do tartaletek lub jedną dużą formę do tarty. Włożyć do piekarnika rozgrzanego na 180 stopni i piec do zrumienienia (15-20 min).

Poziomki wymieszać z cukrem, rozłożyć na cieście.

Białka ubić na sztywną pianę z dodatkiem 2 łyżeczek cukru. Wyłożyć na poziomki (można za pomocą rękawa cukierniczego). Włożyć do piekarnika, by się przyrumieniło. Podawać schłodzone.

 

stary przepis oryginalny (www.polona.pl)

„Piekarnia i cukiernia wytworna i gospodarska”, Marta Norkowska, 1908

Spróbuj również:


   

Tarta z domowym budyniem i poziomkami

Tartaletki kruche z owocami (1908)

Warto wybrać się po poziomki do lasu, są bez porównania bardziej aromatyczne i intensywne niż sklepowe. Sto lat temu z pewnością nie były towarem deficytowym, o czym świadczą liczne przepisy na ciasta, soki, zupy, musy i likiery poziomkowe, do zrobienia których potrzeba nawet kilka litrów tych drobnych owoców.

SKŁADNIKI:

na kruche ciasto:

125 g masła

150 g mąki

25 g cukru pudru

1 łyżka wody

na krem budyniowy (lub zrobić budyń z torebki):

30 g cukru

30 g mąki ziemniaczanej

5 żółtek

600 ml mleka

laska wanilii

poziomki

bita śmietana do podania

Zrobić kruche ciasto – do mąki zmieszanej z cukrem dodać drobno pokrojone masło i łyżkę wody. Zagnieść, aby ciasto było jednolite. Rozwałkować i wyłożyć nim foremki do tartaletek lub jedną dużą formę do tarty. Włożyć do piekarnika rozgrzanego na 180 stopni i piec do zrumienienia (15-20 min).

Zrobić krem budyniowy – 400 m mleka zagotować z cukrem i wanilią. Do pozostałego mleka dodać mąkę i żółtka, zmiksować. Gdy mleko się zagotuje, dodać pozostałą masę mleczno-jajeczną, ciągle mieszając, ponieważ budyń szybko zgęstnieje. Zostawić do ostygnięcia.

Na podpieczony spód wyłożyć budyń, posypać poziomkami. Podawać z bitą śmietaną.

 

stary przepis oryginalny (www.polona.pl)

„Piekarnia i cukiernia wytworna i gospodarska”, Marta Norkowska, 1908

 

Spróbuj również: