ziemniaki
Kotlety ruskie – z ziemniaków i twarogu
Kotlety z ziemniaków i sera (1931)
To danie dla miłośników ruskich pierogów – farsz z pierogów w postaci chrupiących kotlecików. Ich przygotowanie nie wymaga tak wiele wysiłku i czasu, a smakują bardzo podobnie (czytaj: pysznie). Maria Disslowa radzi podawać je z sosem – najlepiej ogórkowym, grzybowym lub mózgowym!
SKŁADNIKI (na 9 kotlecików):
300 g ziemniaków
120 g twarogu
60 g tartej bułki
1 cebula
1 żółtko
1 całe jajko
szczypiorek, koperek i natka pietruszki
masło do smażenia cebuli
olej do smażenia kotlecików
sól, pieprz
Ziemniaki obierz, ugotuj, przeciśnij przez praskę do ziemniaków.
Cebulę drobno posiekaj, zeszklij na maśle.
Twaróg zblenduj na gładko, zieleninę posiekaj drobno.
W dużej misce połącz ziemniaki, cebulę, twaróg, zieleninę, jajko, żółtko, bułkę tartą. Dopraw solą i pieprzem.
Smaż na oleju do uzyskania rumianego koloru. Podawaj z sosem.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Kluski ziemniaczane z cebulą i pietruszką
Ziemniaczane knedle (1931)
W dawnej kuchni polskiej kluski zajmowały szczególne miejsce – były sycące, proste w wykonaniu i stosunkowo niedrogie. Kluski ziemniaczane (nazywane też knedlami) często wzbogacały dodatki, takie jak cebula, zioła, grzanki z bułki, pozostałości pieczeni lub wędlin. Te kluski mogą stanowić dodatek do obiadu lub osobne danie – wtedy autorka radzi je podać z sosem pomidorowym lub ogórkowym. Mnie najbardziej smakują polane bułką tartą.
SKŁADNIKI:
1 kg ziemniaków
30 g masła
1 cebula
1 jajko
20 g bułki tartej
70 g mąki pszennej
garść świeżej natki pietruszki
bułka tarta i masło do okrasy
Ziemniaki obierz, umyj i ugotuj do miękkości w osolonej wodzie. Przepuść je przez praskę.
Cebulę pokrój w drobną kostkę i zeszklij na maśle. Dodaj do ziemniaków razem z jajkiem, mąką i poszatkowaną natką pietruszki.
Z ciasta rób kulki wielkości orzecha włoskiego. Wrzucaj je na gotującą się, osoloną wodę. Po 3-5 minutach wyjmij.
Na patelni rozpuść kilka łyżek masła, wsyp trochę bułki tartej. Polej nią kluski.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Sałatka turecka
(1931)
Sałatka ziemniaczana to klasyka. W wielu domach punkt obowiązkowy w świątecznym i imprezowym menu. Maria Disslowa proponuje jako dodatki do ziemniaków jabłka, orzechy i jajka, oraz wino, dzięki czemu potrawa nabiera nowego charakteru. Należy przygotować ją wcześniej, żeby smaki się przegryzły – im dłużej stoi w lodówce, tym jest smaczniejsza.
SKŁADNIKI
500 g ziemniaków
320 g kwaśnego jabłka
2 jajka gotowane na twardo
250 g orzechów włoskich
Świeży koperek
3 łyżki majonezu
¼ szklanki wytrawnego wina
Sól, pieprz
Ziemniaki umyj, ugotuj w mundurkach w osolonej wodzie. Gdy ostygną obierz ze skórki i pokrój w kostkę.
Jabłka obierz ze skórki, pokrój w kostkę.
Z gotowanych na twardo jaj wyjmij żółtka, białka pokrój w kostkę.
Orzechy posiekaj.
Pokrojone ziemniaki, jabłka i białka wymieszaj w misce. Dodaj koperek i orzechy, polej winem, wymieszaj, dopraw solą i pieprzem. Na koniec dodaj majonez, a wierzch sałatki posyp startym na tarce żółtkiem.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Wpis powstał we współpracy z Villa Italia. Ta piękna zastawa ze zdjęcia to część serii Aurelia.
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Sałatka ziemniaczana z mięsem
Sałata ziemniaczana z kwaśną śmietaną (1930)
Sałatka ziemniaczana to klasyka, która do dziś święci triumfy na rodzinnych imprezach. Maria Gruszecka do gotowanych ziemniaków dodaje jednak nietypowe dodatki: korniszony, pozostałości pieczeni i anchovies, w tamtym czasie bardzo popularne i chętnie zestawiane z mięsem. Trzeba przyznać, że ta nowa (choć stara) odsłona sałatki ziemniaczanej jest bardzo udana.
SKŁADNIKI:
200 g ugotowanych ziemniaków
100 g jabłka
100 g korniszonów
100 g pieczeni cielęcej (lub resztek innej pieczeni)
2 fileciki anchovies
2 łyżki śmietany 18%
łyżeczka octu lub łyżka musztardy francuskiej
sól, pieprz
Ziemniaki, jabłka, mięso i korniszony pokroić w kostkę o tej samej wielkości. Anchovies drobno posiekać. Wszystkie składniki wymieszać ze śmietaną, przyprawami i octem lub musztardą. Podawać schłodzone.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„366 obiadów. praktyczna książka kucharska”, Maria Gruszecka, 1930
Spróbuj również:
|
 |
 |
Karnawałowe ziemniaczane pieguski
Placuszki z ziemniaków (1898)
Książka pt. „Kuchnia jarska” z 1898 roku to kopalnia przepisów na dania z ziemniaków. Można w niej znaleźć ziemniaki nadziewane, chruściki ziemniaczane, placki, ciastka, pasztety, kotlety, a nawet ziemniaki z jabłkami. Autorka jednak ostrzega, że ziemniaki należą do rodziny roślin trujących, dlatego nie wolno ich jeść zbyt często i zbyt dużo. Szczególnie szkodliwe wg niej są ziemniaki bardzo młode lub bardzo stare. Oprócz bólu brzucha i zawrotów głowy, od nadmiaru ziemniaków można dostać nawet… drgawek! Mogę was jednak zapewnić, że zjedzenie ziemniaczanych piegusków, nawet w dużych ilościach, nie doprowadzi nikogo do drgawek.
SKŁADNIKI (na 24 sztuki):
500 g ziemniaków
60 g masła
140 g rodzynek
130 g mąki
50 g cukru
skórka starta z 1 cytryny
masło klarowane lub smalec do smażenia
Ziemniaki ugotować w łupinach. Obrać i rozgnieść za pomocą widelca lub ubijaczki do ziemniaków.
Gdy ostygną dodać miękkie masło, cukier, mąkę i rodzynki. Wymieszać.
Ciasto rozwałkować na grubość ok. dwóch centymetrów. Jeśli będzie się przyklejać, posmarować stolnicę i wałek olejem.
Rozgrzać tłuszcz w wysokim garnku.
Z rozwałkowanego ciasta wycinać szklanką koła. Wrzucać je na rozgrzany tłuszcz i usmażyć z obu stron na brązowy kolor. Po czym wyjąć na papierowy ręcznik.
Podawać na zimno lub ciepło.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jarska kuchnia zawierająca wypróbowane przepisy przyrządzania smacznych a zdrowych potraw roślinnych”, Maria Czarnowska, 1898
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Kotlety ziemniaczano-orzechowe
Kotlety z orzechów (bardzo dobre) 1900
Wegetariańskie kotlety nie były niczym niezwykłym na początku XX wieku. Świadczy o tym spora ilość przepisów na kotlety grzybowe, fasolowe, ziemniaczane czy jajeczne. Dzisiejszy przepis to kolejny pomysł na tanie i proste kotlety ziemniaczane – tym razem ich smak wzbogacają mielone orzechy włoskie. Doskonale smakują same, ale pasują również do sosów, na przykład grzybowego.
SKŁADNIKI:
500 g ziemniaków
1 cebula
100 g orzechów włoskich mielonych
2 jajka
2 łyżki bułki tartej (lub więcej, jeśli konsystencja będzie za rzadka)
koperek siekany
Do panierki:
1 jajko
bułka tarta
mąka
olej lub masło do smażenia
Ziemniaki ugotować, rozgnieść tłuczkiem do ziemniaków (nie blenderem, bo będą miały za rzadką konsystencję).
Cebulę posiekać, zeszklić na maśle.
Wszystkie składniki kotletów wymieszać. Dodać tyle bułki tartej, by z ciasta dało się formować kotleciki
Kotlety ziemniaczane panierować najpierw w mące, potem w jajku, na koniec w bułce tartej. Smażyć na rumiano.
Podawać na ciepło z ulubionymi dodatkami.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska, Wincenta Zawadzka, 1900
Spróbuj również innych kotletów ziemniaczanych:
 |
 |
 |
Zapiekanka ziemniaczana z grzybami i jajkiem na twardo
Kartofle z grzybami (1900)
Ziemniaki, grzyby i jajka – czyli najprostsze, najtańsze składniki, które zawsze są w kuchni tworzą tą pyszną, sycącą zapiekankę. Połączenie ziemniaków i grzybów leśnych w kuchni polskiej zawsze było bardzo popularne, o czym świadczą liczne przepisy na kotlety z ziemniakami i grzybami, zapiekanki czy ziemniaki podsmażane z grzybami. Tutaj zaskakuje dodatek gotowanego jajka, które doskonale pasuje do całego dania.
SKŁADNIKI:
500 g ziemniaków
5 jaj ugotowanych na twardo
2 surowe jaja
1 cebula
10-15 gotowanych kapeluszy grzybowych
400 ml śmietany 18%
świeża pietruszka lub koperek
Ziemniaki ugotować. Gdy ostygną pokroić na plasterki
Cebulę poszatkować, zeszklić na maśle. Dodać do niej poszatkowane gotowane grzyby, posolić, popieprzyć, podsmażyć. Do ziemniaków i cebuli dodać 200 ml śmietany i zieleninę, doprawić solą.
W wysmarowanym masłem naczyniu żaroodpornym ułożyć połowę ziemniaków, na to połowę jaj gotowanych na twardo i pokrojonych w plasterki i połowę grzybów ze śmietaną. Następnie powtórzyć warstwy.
Pozostałe 200 ml śmietany wymieszać z dwoma surowymi jajkami. Wylać na wierzch zapiekanki. Wstawić do piekarnika nagrzanego do 180 stopni. Zapiekać 30-45 min (do ścięcia śmietany). Podawać na ciepło.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska”, Wincenta Zawadzka, 1900
Spróbuj również:
|
 |
 |
Owocowa sałatka dyplomaty
Sałata „diplomate” (1913)
SKŁADNIKI (na 2 porcje):
6 młodych gotowanych ziemniaków wielkości orzecha włoskiego lub 1 duży
1 banan
1 pomidor
0,5 jabłka
2 plastry ananasa świeżego lub z puszki
świeża trufla lub oliwa truflowa
2 łyżki majonezu
2 łyżki sosu Worchester
1 łyżka białego wina
sól, ostra papryka
Ziemniaki pokroić na ćwiartki, banana na plasterki. Jabłko obrać ze skórki, wyjąć gniazdo nasienne, pokroić w półplasterki. Ananasa pokroić w kostkę, truflę w cienkie plastry.
Pomidora sparzyć, obrać ze skórki, pokroić w ćwiartki. Z każdej ćwiartki wyjąć miąższ i pokroić w kostkę.
Wszystkie składniki sałatki włożyć do salaterki i polać sosem zrobionym z majonezu, sosu Worchester, wina i oliwy truflowej (jeśli używamy zamiast świeżych trufli). Doprawić solą i papryką, wymieszać. Przed podaniem schłodzić.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
książkę możesz kupić w Wydawnictwie Graf-ika (link)
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Smażone krążki ziemniaczane
Chruściki z ziemniaków (1898)
Ziemniaki były niegdyś składnikiem wielu słodkości – ciastek i ciast, takich jak sernik lub biszkopt (poniżej przepisy). Chruściki z ziemniaków wg przepisu z 1898 roku nie zawierają cukru, mogą więc być jedzone na słodko z ciepłymi smażonymi owocami, jak zaleca autor przepisu, lub cukrem pudrem, albo na słono jako dodatek do obiadu. Najlepiej smakują na ciepło, od razu po upieczeniu. Można przygotować większą porcję i odgrzać następnego dnia w piekarniku jako przekąskę lub zamiennik frytek.
SKŁADNIKI:
420 g ziemniaków
220 g mąki pszennej
2 jajka
szczypta soli
smalec do smażenia
Ziemniaki ugotować w łupinach. Gdy będą zimne, obrać i zetrzeć na tarce o małych oczkach. Dodać mąkę, szczyptę soli i jajka, zagnieść ciasto. Można dodać trochę proszku do pieczenia, wtedy krążki bardziej urosną.
Rozwałkować ciasto na około centymetr grubości, wycinać ciastka w dowolnych kształtach i wrzucać na mocno rozgrzany olej. Smażyć, dopóki nie staną się rumiane.
Wyjąć krążki na ręcznik papierowy, podawać ciepłe z cukrem pudrem lub ciepłą konfiturą owocową, albo z solą jak frytki.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jarska kuchnia zawierająca wypróbowane przepisy przyrządzania smacznych a zdrowych potraw roślinnych”, Maria Czarnowska, 1898
Spróbuj również:
|
|
 |
Paluchy ziemniaczane
Paluszki ziemniaczane (1948)
Potrawy z dodatkiem ziemniaków to stary sposób na oszczędności. Ziemniaki były tanie, sycące i świetnie nadawały się jako „wypełniacz” do słodkich i słonych ciast, np. sernika (przepis tutaj), pasztetów i klopsów, a nawet chleba. Zaradne gospodynie przemycały je w taki sposób, że nikt nie wyczuwał ich smaku. Przepis na paluchy pochodzi z 1948 roku, a więc z czasów wojny, kiedy brakowało wielu składników i szukano tanich i łatwo dostępnych zamienników. Są chrupiące, maślane i bardzo proste w wykonaniu.
SKŁADNIKI:
250 g ziemniaków
200 g masła
290 g mąki
1 jajko
sól gruboziarnista
kminek w całości lub ulubione przyprawy
Ziemniaki obrać, ugotować do miękkości w osolonej wodzie. Gdy będą zimne, zetrzeć na tarce o mniejszych oczkach lub przepuścić przez praskę do ziemniaków.
Do mąki dodać ziemniaki, lekko wymieszać dłonią, następnie dodać miękkie masło. Ciasto wyrobić ręką, do połączenia składników. Jeśli to konieczne, można dodać odrobinę więcej mąki.
Z ciasta robić wałeczki w kształcie paluchów. Położyć na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia. Paluchy smarować rozkłóconym jajkiem, posypywać solą i kminkiem lub innymi przyprawami.
Piec w 180 stopniach ok. 25-35 minut (do zarumienienia). Żeby nie straciły chrupkości nie należy ich przykrywać ściereczką, trzymać w zamkniętym pojemniku lub w foli.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Ciasta, ciastka, ciasteczka”, M. Huvert, Łódź 1948
Spróbuj również:
 |
 |
 |