grzanki
Grzanki z szynką, serem i śmietaną
Grzanki ostre (1929)
Uwielbiam stare przepisy na grzanki, zawsze czymś mnie zaskoczą. Elżbieta Kiewnarska w swojej książce „Przystawki gorące” podaje wiele propozycji na tę potrawę – mamy więc grzanki z móżdżkiem, wątróbką, cynaderkami, śledziem lub gotowaną rybą. Są też grzanki z szynką, serem i śmietaną – bardzo delikatne i łagodne w smaku, kremowe i przepyszne, a przy tym łatwe w przygotowaniu.
SKŁADNIKI (dla 2 osób):
2 większe bułki kajzerki
0,5 szklanki wędzonej szynki pokrojonej w drobną kostkę (ok, 60 g)
0,5 szklanki tartego sera o ostrzejszym smaku (ok. 30 g) + szczypta do posypania
0,5 szklanki śmietany 18%
sól, pieprz
Kajzerki przetnij na pół.
Wymieszaj szynkę, ser i śmietanę, dopraw solą i pieprzem. Za pomocą łyżki nakładaj grubą warstwę farszu na połówki bułki.
Wstaw grzanki do piekarnika nagrzanego na 180 stopni. Zapiekaj 20-25 minut. Po tym czasie posyp grzanki z wierzchu dodatkowym tartym serem i zapiekaj 2-3 minuty, dopóki ser się nie roztopi.
Podawaj ciepłe.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Przystawki gorące”, Elżbieta Kiewnarska, 1929
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Grzanki z jajkiem i wędzonym łososiem
Grzanki z łososiem (1931)
Na początku XX wieku małe grzaneczki z bułki uchodziły za elegancką przekąskę. Dodatki były dość wyrafinowane, np. łosoś, sardele, kapary, masło musztardowe, ostry ser. Podobnie jak kanapki, autorki książek kucharskich z przełomu XIX i XX wieku zalecają serwowanie grzanek na serwecie. Świetnie sprawdzą się na śniadanie albo podwieczorek.
SKŁADNIKI
1 półbagietka
2 jaja
30 g wędzonego na zimno łososia
1/3 szklanki mleka
2 łyżki masła
sól, pieprz
Bagietkę pokrój na grubsze kromki, skrop z obu stron mlekiem, zarumień na łyżce masła na patelni.
Rozbij jajka z drobno pokrojonym łososiem, dopraw solą i pieprzem i usmaż na łyżce masła jajecznicę. Nie może być mocno ścięta.
Nakładaj jajecznicę na kromki bagietki, przykryj drugą kromką. Podawaj ciepłe.
stary przepis oryginalny (www.poloniusz.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
|
 |
 |
Tosty z szynką i jajkiem pod beszamelem
Grzanki z jajami (1929)
SKŁADNIKI (na 2 tosty):
2 kromki chleba tostowego albo angielki
1 jajko gotowane na twardo
2 plastry szynki
łyżka masła + do smażenia
łyżka mąki
pół szklanki mleka
łyżka bułki tartej
łyżka żółtego sera
sól, pieprz
Posmaruj kromki pieczywa z dwóch stron masłem i podsmaż na patelni do zarumienienia.
Przygotuj beszamel: rozpuść łyżkę masła, następnie dodaj łyżkę mąki, wymieszaj i stopniowo dodawaj mleko do uzyskania konsystencji budyniu. Wtedy zdejmij beszamel z ognia, dopraw solą i pieprzem, wymieszaj dokładnie, żeby nie było grudek. Jeśli po dodaniu połowy szklanki mleka beszamel będzie zbyt gęsty, dodaj więcej mleka.
Na tostach połóż szynkę, następnie jajko. Zalej je beszamelem, posyp tartym serem, na końcu bułką tartą. Zapiekaj do zarumienienia bułki w piekarniku w 180 stopniach.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Przystawki gorące”, Elżbieta Kiewnarska, 1929
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Grzanki z kurczakiem
Grzanki z resztek drobiu (1929)
Choć grzanki z kurczakiem zapieczonym pod beszamelem wyglądają na wyszukaną, czasochłonną i trudną potrawę, tak naprawdę są prostym, szybkim daniem w duchu zero waste. To świetny pomysł na wykorzystanie resztek pieczonego lub gotowanego kurczaka, nawet sprzed kilku dni.
SKŁADNIKI (na 6 grzanek):
6 kromek chleba tostowego
90 g gotowanego lub pieczonego kurczaka
1 łyżka masła (ok. 12 g) + trochę do smażenia grzanek
2 łyżki mąki pszennej
6 łyżek mleka
1 żółtko
bułka tarta
sól, pieprz, gałka muszkatołowa
Jeśli chcesz, by grzanki wyglądały bardziej elegancko, możesz obciąć skórkę z chleba lub wyciąć z kromek koła. Następnie obsmaż je z obu stron na odrobinie masła.
Mięso z kurczaka pokrój na plastry lub jeśli jest to mięso z rosołu podziel na małe kawałki. Delikatnie podsmaż na patelni, następnie ułóż na grzankach.
Przygotuj beszamel: rozpuść w rondelku łyżkę masła, dodaj mąkę, wymieszać. Zdejmij z gazu i rozrzedź mlekiem, cały czas mieszając. Następnie dodaj żółtko, rozmieszaj dokładnie, wstaw rondel na gaz i kontynuuj mieszanie, dopóki sos nie nabierze konsystencji gęstego budyniu. Dopraw solą i pieprzem. Jeśli sos za bardzo zgęstnieje, dodaj więcej mleka i wymieszaj, ale już nie na gazie. Jeśli pojawią się w nim grudki, wystarczy zmiksować beszamel blenderem z końcówką do ubijania śmietany bądź mikserem.
Pokryj kurczaka beszamelem, posyp bułką tartą i wstaw do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni na ok. 10 minut (do przyrumienienia). Podawaj na ciepło.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Przystawki gorące”, Elżbieta Kiewnarska, 1929
Spróbuj również:
|
|
 |
Bułki nadziewane mięsem
Grzanki z bułki z mięsnym siekaniem i parmezanem (1900)
W dawnej polskiej kuchni przywiązywano dużą wagę do niemarnowania jedzenia. W starych książkach kucharskich można znaleźć wiele przepisów na dania wykorzystujące resztki pieczywa czy mięsa, a to jeden z nich. Chrupiące bułki faszerowane resztkami pieczeni zapieczone z parmezanem to wspaniały pomysł na sycącą przekąskę czy kolację.
SKŁADNIKI (na 4 bułki):
4 duże kajzerki
150 g resztek pieczeni
1 cebula
1 jajko
2 łyżki śmietany 18%
2 łyżki tartego parmezanu
sól, pieprz
Odkrój czubek bułek. Z dolnej części wyjmij miękisz.
Cebulę drobno posiekaj, zeszklij na maśle lub oleju. Resztki pieczeni również posiekaj i dodaj do cebuli. Smaż przez dwie-trzy minuty.
Do miski włóż mięso z cebulą, jajko, śmietanę i miękisz z bułek. Dopraw solą i pieprzem, wymieszaj, następnie nałóż do wydrążonych bułek.
Wstaw bułki (tylko nadziewane części) do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na 20 minut. Po tym czasie posyp wierzch tartym parmezanem, przykryj je odciętymi czapeczkami i zapiekaj kolejne 10 minut.
Najlepiej smakują na ciepło.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska : zawierająca: przepisy gruntowne i jasne, własnem doświadczeniem sprawdzone, sporządzania smacznych, wykwintnych, tanich i prostych rozmaitych rodzajów potraw tak mięsnych, jak i postnych […] z przydaniem na początku książki dokładnej dyspozycji stołu”, Wincenta Zawadzka, 1900
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Grzanki z chałki z ananasem
„Croutes au ananas” – Grzanki z ananasem (1913)
Grzanki na słodko dziś kojarzą się głównie ze śniadaniowymi tostami z dżemem albo tostami francuskimi, czyli chlebem obtoczonym w surowym jajku, posypanym cukrem i usmażonym na patelni. W dawnych książkach kucharskich przepisy na grzanki znajdują się w rozdziale poświęconym deserom, u Monatowej między bezami a flanem. Są więc traktowane jako forma deseru. I nic dziwnego – odpiekane pieczywo lub podsuszone ciasto z dodatkiem owoców, soku, migdałów, polane likierem lub śmietaną to prawdziwa uczta.
SKŁADNIKI (na 3 porcje)
6 kromek chałki lub ciasta drożdżowego/babki niepierwszej świeżości
3 plastry ananasa świeżego lub z puszki
2 kieliszki 50 ml likieru Maraschino (lub inny ulubiony)
2 kieliszki 50 ml soku z ananasa
3 łyżki konfitury morelowej
cukier
Kromki chałki skropić jednym kieliszkiem likieru i jednym kieliszkiem soku z ananasa. osypać cukrem i wstawić do piekarnika nagrzanego do 150 stopni do zarumienienia.
Konfiturę morelową wymieszać z jednym kieliszkiem likieru i jednym kieliszkiem sosu z ananasa.
Gdy grzanki będą rumiane włożyć pomiędzy dwie kropki plaster ananasa, na wierzchu polać konfiturą morelową.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
książkę możesz kupić w Wydawnictwie Graf-ika (link)
Spróbuj również innych deserów z pieczywa:
 |
|
|
Grzanki z brzoskwiniami
Grzanki ze świeżemi owocami (1913)
Ten przepis to świetna baza do stworzenia własnej wersji grzanek. Na podsmażony chleb oprócz soczystych brzoskwiń można dodać orzechy, twarożek, ser pleśniowy czy chrupiący boczek. Przepis wydaje się bardzo współczesny, a ma ponad 100 lat!
SKŁADNIKI:
posuszone pieczywo
mleko
masło
cukier (u mnie kokosowy)
brzoskwinie
Pokroić pieczywo na grubsze kromki. Każdą z nich obtoczyć w mleku i posypać cukrem. Smażyć na maśle, dopóki nie będą chrupiące.
Brzoskwinie pokroić w plasterki, położyć na grzankach, posypać cukrem, położyć na wierzchu płatki masła. Wstawić do piekarnika rozgrzanego na 180 stopni (tylko góra). Zapiekać do momentu, aż brzoskwinie się zarumienią. Jeść ciepłe.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Uniwersalna książka kucharska, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
|
 |
 |