śliwki
Tarta z powidłami śliwkowymi
Mazurek kruchy z marmeladą śliwkową (1900)
Choć oryginalny przepis na to ciasto można znaleźć w dziale z mazurkami, bardziej przypomina tradycyjną kruchą tartę. Do nadzienia można użyć dowolnych powideł, chociaż akurat śliwkowe (najlepiej własnej roboty) świetnie pasują – są gęste i podczas pieczenia nie wsiąkają w ciasto. Jeśli lubicie słodkie ciasta, dodajcie więcej cukru, tarta według tego przepisu nie jest bardzo słodka, osłodą są powidła (dla mnie te proporcje są idealne).
SKŁADNIKI:
320 g mąki pszennej
130 g cukru
100 g masła w temperaturze pokojowej
2 jajka
1 żółtko
2 łyżki śmietany 18%
250 g powideł śliwkowych
łyżka płatków migdałowych
Wymieszaj mąkę i cukier. Dodaj pokrojone w niewielkie kawałki masło, śmietanę i 2 jajka. Zagniataj ciasto dłońmi, dopóki nie będzie jednolite i sprężyste.
Odłóż 1/3 ciasta, resztę rozwałkuj i wyłóż dno i boki formy do tarty lub tortownicy wysmarowanej masłem i wysypanej mąką.
Na ciasto przełóż powidła.
Resztę ciasta rozwałkuj. Możesz wycinać z niego paski, by na wierzchu tarty zrobić kratkę, albo inne dowolne kształty. Ozdób nimi wierzch tarty, następnie za pomocą pędzelka posmaruj ozdoby i brzegi tarty rozkłóconym żółtkiem. Na koniec posyp tartę płatkami migdałów.
Wstaw tartę do piekarnika nagrzanego na 180 stopni. Piecz 35-40 minut. Podawaj schłodzoną.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska (…)”, Wincenta Zawadzka, 1900
Wpis powstał we współpracy z Villa Italia. Ta piękna zastawa ze zdjęcia to część serii Roslin.
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |
Fasolka szparagowa z suszonymi śliwkami
Zielona fasolka ze smażonemi śliwkami (1898)
Suszone śliwki w kuchni staropolskiej odgrywały dużą rolę, o czym świadczy ogromna ilość i rozmaitość przepisów z tymi owocami. Dodawano je nie tylko do deserów i kompotów – robiono z nich zupę, gotowano z kaszą, kapustą, pieczono z mięsem. Każda gospodyni powinna była mieć suszone śliwki w swojej spiżarni.
SKŁADNIKI (dla dwóch osób):
garść fasolki szparagowej
10 suszonych śliwek
sól
masło
Fasolkę umyć, odciąć końcówki, pokroić na mniejsze kawałki i ugotować w osolonej wodzie do miękkości.
Śliwki namoczyć w wodzie przez kilka godzin lub nienamoczone gotować parę minut do miękkości.
Na patelni rozpuścić masło. Włożyć odcedzoną fasolkę i odcedzone, pokrojone na mniejsze kawałki śliwki. Smażyć, dopóki smaki się nie przenikną, a fasolka lekko przyrumieni.
Podawać na ciepło jako jarzynę.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jarska kuchnia zawierająca wypróbowane przepisy przyrządzania smacznych a zdrowych potraw roślinnych”, Maria Czarnowska, 1898
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |
Drożdżówki ze śliwkami
Knysze ze śliwkami węgierskiemi (1861)
Knysz to danie kuchni wschodniej – drożdżowy pieróg lub bułka z różnymi, przeważnie wytrawnymi nadzieniami: ziemniakami, kapustą, grzybami, twarogiem. W słowniku Gołębiowskiego z 1830 roku i Glogera z 1900 roku knysz definiuje się jako okrągły pieróg nadziewany cebulą. Poniższy przepis pochodzi z książki kucharskiej z 1961 roku i nie wpisuje się w te definicje, ponieważ jest nadziewany śliwkami węgierkami i podawany na słodko.
SKŁADNIKI:
125 g masła
4 żółtka
2 jajka
125 ml śmietany 30%
30 g świeżych drożdży
350 g mąki
12o g cukru
20 śliwek węgierek
Masło ubić z jajkami, żółtkami i cukrem na puszysty krem.
Drożdże rozpuścić w śmietanie, dodać do masy, zmiksować. Na koniec stopniowo dodawać mąkę, wyrabiać długo, aż ciasto zacznie odklejać się od miski.
Z ciasta formować małe spłaszczone bułeczki, w odstępach ułożyć je na blaszce, przykryć ściereczką i poczekać, aż urosną (ok. godzinę).
Śliwki umyć, przekroić na połówki. Po dwie połówki położyć na wierzchu każdej bułki (skórką do dołu). Posypać cukrem lub kruszonką.
Piec 30 minut w 180 stopniach.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharz polski jaki być powinien. Książka podręczna dla ekonomiczno-troskliwych gospodyń”, Bronisława Leśniewska, 1861.
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |
Knedle ze śliwkami
Pierogi z kartofli ze śliwkami (1917)
Zrobienie knedli często przeraża czasochłonnością i poziomem trudności. Podobno trzeba również znaleźć idealne ziemniaki, według jednych żółte, według innych mączyste i białe. Moim zdaniem to nie ziemniaki muszą być idealne, a przepis. W „Kuchni polsko-amerykańskiej” znalazłam przepis, dzięki któremu robienie knedli mnie nie przeraża. Mając już ugotowane ziemniaki, zrobienie ciasta i utoczenie kul naziewanych śliwką zajmie dwadzieścia minut.
SKŁADNIKI (na 12 knedli):
500 g ziemniaków
1 jajko
1 żółtko
125 g mąki
szczypta soli
12 małych śliwek
masło i opcjonalnie bułka do polania
Ziemniaki obrać, ugotować do miękkości. Odcedzić i ugnieść tak, by nie było gródek.
Do pure dodać jedno całe jajko i jedno żółtko, szczyptę soli i mąkę. Zmiksować mikserem.
Śliwki naciąć, wyjąć pestki.
Dłońmi zwilżonymi olejem nabierać porcję ciasta, zrobić placuszek, położyć na środku wydrylowaną śliwkę (można ją posłodzić). Zawinąć i zrobić okrągłą kluskę.
Knedle wrzucać do gotującej się wody. Gotować ok. 7 minut.
Podawać gorące, polane masłem, bułką tarta lub śmietaną.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)Kuchnia polsko-amerykańska. Jedyna odpowiednia książka kucharska dla gospodyń polskich w Ameryce, A.J. Kamionka, 1917
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |
Omlet ze śliwkami
(1898)
Omlet to danie znane w Polsce od wieków. Jego podstawowym składnikiem są jajka. Najczęściej przyrządza się go z piany z białek, zmieszanej z żółtkami i mąką. W starych książkach kucharskich nazwa „omlet” często stosowana jest wymiennie z „plackiem” i „blinem”. Potrawę z tego przepisu dziś nazwalibyśmy naleśnikiem, tyle że grubszym i pożywniejszym. Przyrządzenie jej zajmuje kilka minut, a śliwki można zastąpić innymi sezonowymi owocami.
SKŁADNIKI:
2 jajka
30 g mleka
50 g mąki pszennej
4 nieduże śliwki węgierki
masło do smażenia
cukier puder do podania
Jajka zmiksować z mąką i mlekiem. Śliwki umyć i pokroić na mniejsze kawałki.
Na patelni rozpuścić masło. Wylać połowę ciasta. Gdy ciasto nieco się przypiecze, położyć na wierzch śliwki i przykryć pozostałym ciastem.
Gdy spód jest gotowy, a wierzch lekko ścięty, przekręcić omlet na drugą stronę i smażyć do zarumienienia. Podawać ciepły, posypany cukrem pudrem.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jarska kuchnia zawierająca wypróbowane przepisy przyrządzania smacznych a zdrowych potraw roślinnych”, Maria Czarnowska, 1898
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |
Cesarski omlet Keiserschmarrn ze śliwkami
Grzybek, czyli „Keiser-Schmarren” (1913)
Ten omlet to tradycyjna austriacka potrawa, powstała w czasach cesarza Franciszka Józefa I. Po niemiecku „Keiser” to właśnie cesarz, a „Schmarrn” oznacza śmieci. Istnieje kilka legend dotyczących powstania omletu carskiego, moim zdaniem najbardziej prawdopodobna jest ta, że puszysty omlet z rodzynkami był ulubionym przysmakiem cesarza. Wiadomo – przewrócenie omletu na drugą stronę nie jest proste, często się rwie, a cesarz musiał dostać idealnie okrągły egzemplarz. Te porwane traktowano jak śmieci i oddawano służbie, która je uwielbiała i rozpowszechniła.
Tradycyjny Keiserschmarrn zawiera rodzynki, ale Ochorowicz-Monatowa podaje również wersję z owocami – wiśniami, czereśniami lub śliwkami. Świeże owoce świetnie przełamują smak gąbczastego ciasta, stanowiąc najlepszy dodatek.
SKŁADNIKI (na porcję dla 2 głodnych osób):
1 łyżka stopionego masła
250 ml mleka
2 łyżeczki cukru
5 jajek
125 g mąki
6-8 świeżych śliwek
cukier puder do podania
Oddzielić żółtka od białek. Białka ubić na pianę. Żółtka zmiksować z mąką, mlekiem, masłem i cukrem.
Śliwki pokroić ze skórka na mniejsze kawałki, wrzucić do masy z żółtkami, wymieszać.
Do ciasta delikatnie dodać ubite białka, ostrożnie wymieszać.
Ciasto wylać na blachę, wstawić do piekarnika rozgrzanego do 180 stopni na 15-20 minut (aż będzie rumiany). Omlet cesarki można również usmażyć na patelni (z podanej porcji wyjdą ok. 4 omlety), ostrożnie przekręcając na drugą stronę (jak to zrobić pisałam tu).
Gotowy Keiserschmarrn podzielić widelcem na mniejsze kawałki, posypać cukrem pudrem. Najlepszy jest na ciepło.
oryginalny stary przepis (źródło: www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
![]() |
![]() |
![]() |