Ciasta i leguminy
Ucierane ciasto ze śliwkami
Wyborowy kruchy placek z owocami (1948)
Wbrew oryginalnemu tytułowi ciasto z tego przepisu wcale nie kruchym plackiem, ale miękkim, puszystym ciastem przypominającym w smaku biszkopt. Szybkie ucierane, bez proszku, sody czy drożdży.
SKŁADNIKI (na małą tortownicę):
140 g masła 82%
140 g mąki pszennej
140 g cukru
2 jajka
świeże śliwki
Jajka utrzyj z cukrem na puszysty krem, dodaj miękkie masło, ucieraj do połączenia składników. Dodaj mąkę, zmiksuj dokładnie.
Przełóż ciasto na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia.
Śliwki umyj, wypestkuj, przekrój na pół. Połówki owoców połóż na cieśnie skórką do dołu.
Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 stopni. Piecz 45-50 minut (do suchego patyczka).
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Ciasta, ciastka, ciasteczka”, M. Huvert, Łódź 1948
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Tartaletki z jagodami i śmietaną
Ciastka z pianką i jagodami (1935)
Wiele przedwojennych deserów było niezwykle prostych w wykonaniu: mógł być to kompot, owoce, bita śmietana lub ryż na mleku. Tartaletki z owocami są bardziej czasochłonne, ale nadal łatwe i szybkie w wykonaniu. Wystarczy upiec kruche spody i ozdobić je bitą śmietaną i świeżymi jagodami.
SKŁADNIKI:
na ciasto:
125 g masła
150 g mąki
25 g cukru pudru
1 łyżka wody
dodatkowo:
330 ml śmietany 30% (duży kubeczek)
1 łyżka cukru waniliowego
pół szklanki świeżych jagód
Zrób kruche ciasto – do mąki zmieszanej z cukrem dodaj drobno pokrojone masło i łyżkę wody. Zagnieć, aby ciasto było jednolite. Rozwałkuj i wyłóż nim foremki do tartaletek (spód i boki). Włóż do piekarnika rozgrzanego na 180 stopni i piecz do zrumienienia (15-20 min).
Jagody umyj, wysusz. Śmietanę ubij z cukrem waniliowym na sztywno.
Na ostudzone tartaletki wyłóż śmietanę i posyp jagodami. Zjedz od razu.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
600 przepisów pieczenia ciast, smażenia konfitur, przyrządzania lodów, kremów, soków, galaret, napojów chłodzących, likierów, win, wódek, deserów, konserw, wędlin itp., Maria Śleżańska, 1935
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Kruche ciasteczka z porzeczkami
Kruche ciastka z konfiturami (1931)
Jeśli tak jak ja kochacie kruche, maślane mazurki, to ten przepis przypadnie Wam do gustu, ponieważ bazuje na cieście mazurkowym z dodatkiem gotowanego żółtka. Urocze, słodkie ciasteczka przełamane domową galaretką z kwaskowatej porzeczki są idealną letnią propozycją na podwieczorek lub spotkanie przy herbacie.
SKŁADNIKI:
240 g mąki pszennej
160 g masła 82%
2 gotowane żółtka
80 g cukru + do posypania
30 g mielonych migdałów do posypania
1 surowe białko
domowa galaretka z porzeczki lub sklepowa konfitura
Mąkę zmieszaj z cukrem. Żółtka zetrzyj na tarce o drobnych oczkach, dodaj do mąki, wymieszaj.
Dodaj pokrojone masło (z lodówki), zagnieć dłońmi ciasto. Jeśli to konieczne, dodaj odrobinkę wody, by się skleiło. Zagniataj tylko do połączenia składników, nie wyrabiaj długo.
Rozwałkuj ciasto na oprószonej mąką stolnicy i wycinaj z niego kółka. W co drugim kółku wytnij środek, pozostawiając okrąg z ciasta. Przełóż całe kółka z ciasta na blachę wyłożoną papierem do pieczenia, posmaruj je białkiem i połóż na nich okręgi z ciasta, tworząc kształt płytkiego talerzyka.
Posmaruj brzegi ciastek białkiem, posyp zmielonymi migdałami i cukrem. Piecz w piekarniku rozgrzanym do 180 stopni ok. 20 minut (do zarumienienia).
Gdy ciastka wystygną, napełnij środki galaretką porzeczkową.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Rolada czekoladowa
(1948)
Ten deser bez pieczenia zrobisz w 5 minut. W oryginalnym przepisie dodatek stanowią migdały i orzechy włoskie, ale można dodać do rolady z powodzeniem inne składniki – żelki, pianki, owoce kandyzowane, pistacje – za każdym razem uzyskując inny smak.
SKŁADNIKI:
200 g gorzkiej czekolady
2 łyżki miodu
140 g migdałów
50 g orzechów włoskich
sok z 1 cytryny
cukier puder do obtoczenia rolady
Orzechy i migdały posiekaj. Wszystkie składniki (oprócz cukru pudru) przełóż do rondelka i cały czas mieszaj do rozpuszczenia czekolady.
Na blacie rozłóż papier do pieczenia, przełóż na niego masę czekoladową, uformuj wałek. Czekolada będzie gorąca, więc załóż silikonowe rękawice. Gdy rolada zostanie uformowana, obtocz ją w cukrze pudrze i wstaw do lodówki. Po godzinie stężeje i będzie ją można kroić.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Ciasta, ciastka, ciasteczka”, M. Huvert, Łódź 1948
Spróbuj również:
|
|
 |
Mazurek orzechowo-miodowy
Mazurek orzechowy na miodzie (1929)
To jeden ze zdrowszych mazurków – pełen orzechów i bursztynowego miodu. Polany czekoladą (koniecznie gorzką) i pokrojony na kawałki może być świetną przekąską zamiast batona. Można go z powodzeniem piec nie tylko od święta!
SKŁADNIKI (na małą tortownicę):
200 g orzechów włoskich lub laskowych
100 g migdałów
100 g cukru
100 g miodu
3 białka
andruty lub opłatki
opcjonalnie czekolada gorzka do polewy i bakalie do przybrania
Orzechy i migdały zmiel lub posiekaj na grube kawałki. Możesz użyć gotowych migdałów krojonych w paski.
Białka ubij na sztywno.
Cukier i miód rozpuść i gotuj kilka minut, mieszając. Następnie dodaj orzechy i gotuj kolejnych kilka minut, aż nieco się zrumienią. Na koniec dodaj białka, cały czas mieszając. Utworzy się piana, która się podniesie, a następnie opadnie. Po opadnięciu zdejmij garnek z ognia.
Na blaszce lub w tortownicy ułóż andruty lub opłatki. Wylej na nie masę orzechową i odstaw do całkowitego ostygnięcia. Po tym czasie możesz polać mazurek rozpuszczoną czekoladą i przybrać bakaliami.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Ciasta wielkanocne”, Elżbieta Kiewnarska, 1928
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Babka petynetowa
Babka petenytowa (1910)
Babka petynetowa zwana też muślinową to najpopularniejsze staropolskie ciasto wielkanocne. Było to ciasto niezwykle ekskluzywne – zawierało co najmniej 60 żółtek! W dodatku trzeba było je ucierać co najmniej godzinę (oczywiście ręcznie – spróbujcie to robić choćby przez 5 minut), a potem obchodzić się z nią jak z jajem, żeby nie opadła (baby kładziono do ostygnięcia na pierzynach w zamkniętym pomieszczeniu bez przeciągów). W smaku przypomina nieco włoską panetone. Podobno zachowuje świeżość kilka tygodni, ale była zbyt dobra, by przetrwać choćby tydzień. Za to po 4 dniach smakowała jeszcze lepiej i delikatniej niż świeża, co jest dość nietypowe dla ciasta drożdżowego. Babkę upiekłam z 1/4 porcji ciasta (na 15 żółtkach) i wyszła spora. Białka możesz wykorzystać do przygotowania pomarańczowego mazurka bezowego (przepis) albo bezowego mazurka bakaliowego (przepis).
SKŁADNIKI (na tradycyjnej wielkości formę do baby):
15 żółtek
125 g cukru
25 g świeżych drożdży
80 ml mleka
500 g mąki pszennej
30 g masła
50 g skórki pomarańczowej
pół łyżeczki ekstraktu waniliowego
szczypta soli
Ubij żółtka z cukrem do uzyskania konsystencji aksamitnego kremu.
Mleko podgrzej, rozpuść w nim drożdże, dodaj pół łyżeczki cukru. Poczekaj pół godziny, aż rozczyn urośnie.
Masło rozpuść.
Do żółtek dodaj mąkę, rozczyn, masło, wanilię, szczyptę soli i skórkę pomarańczową (najlepiej domową). Wyrabiaj ciasto mikserem z hakiem do ciasta drożdżowego 15 minut (im dłużej tym lepiej).
Przełóż ciasto do formy wysmarowanej masłem i wysypanej mąką. Powinno zajmować 1/2 lub maksymalnie 1/4 wysokości (u mnie była to 1/3 i babka wyrosła sporo ponad formę). Odstaw w ciepłe miejsce do urośnięcia.
Wyrośnięte ciasto wstaw do zimnego piekarnika, ustaw temperaturę na 180 stopni. Piecz od momentu włożenia przez godzinę (do suchego patyczka). Babę wyjmij z formy dopiero po całkowitym ostygnięciu.
Przepis pochodzi z książki pt. „Pieczenie ciast” Róży Makarewiczowej z 1910 roku.
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Babka gryczana
Babka z mąki hreczanej (1931)
Do wielkanocnych wypieków, zwłaszcza bab, używano najlepszej, najbielszej i najdroższej mąki pszennej. Maria Disslowa w swojej przedwojennej książce kucharskiej proponuje jednak tańsze wersje tego ciasta – z mąki gryczanej, ziemniaczanej albo babki na sodzie zamiast drożdży i kopy jaj. W tym przepisie jedynym spulchniaczem są białka jaj, więc należy pamiętać, by ubić je na sztywno i delikatnie wmieszać do ciasta, w przeciwnym razie babka nie urośnie (ewentualnie można dodać trochę proszku do pieczenia). W smaku jest bardziej sucha niż z klasycznej mąki pszennej, ale pokrojona na plastry i opieczona z dodatkiem domowej konfitury smakuje nieźle.
SKŁADNIKI:
330 g mąki gryczanej
460 g śmietany 18%
60 g cukru (lub więcej, nie jest słodka)
6 jaj
skórka i sok z połowy cytryny
Oddziel białka od żółtek. Białka ubij na sztywną pianę, żółtka zmiksuj z cukrem na jasny krem.
Do żółtek dodaj śmietanę, skórkę i sok z cytryny, zmiksuj. Dodaj mąkę, ponownie zmiksuj na gładką masę. Na końcu delikatnie wmieszaj pianę z białek.
Formę do baby natrzyj masłem i wysyp mąką. Przełóż ciasto – powinno sięgać do wysokości 2/3 formy. Wstaw do piekarnika nagrzanego do 180 stopni na 60-75 minut (do suchego patyczka).
Udekoruj cukrem pudrem lub lukrem cytrynowym.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
 |
|
 |
Mazurek z mąki ziemniaczanej
(1931)
Bogactwo przepisów na mazurki w książkach kucharskich z początku XX wieku jest nieprzebrane. Ten przepis jest wyjątkowy, ponieważ ciasto nie zostało upieczone z mąki pszennej czy mielonych migdałów, tylko z mąki ziemniaczanej i przełożone konfiturą różaną, a w końcu zwieńczone pianką migdałową. Ciasto jest oryginalne, proste i bardzo smaczne.
SKŁADNIKI:
spód ciasta:
6 żółtek
1 białko
100 g cukru
100 g mąki ziemniaczanej
na wierzch:
125 g mielonych migdałów
125 g cukru
1,5 białka
skórka i sok z połowy cytryny
plus konfitura różana do przełożenia
Przygotuj spód mazurka – żółtka utrzyj z cukrem na puszysty, aksamitny krem. Białko ubij na pianę.
Do mąki dodaj ubite żółtka, zmiksuj. Na koniec wmieszaj delikatnie pianę z białka.
Formę do pieczenia wyłóż papierem. Przełóż do niej ciasto.
Nastaw piekarnik na 180 stopni. Gdy się nagrzeje włóż ciasto. Piecz 20 minut. Ostudź.
Na zimnym cieście rozsmaruj konfiturę różaną.
Przygotuj wierzchnią warstwę: Białka ubij z cukrem. Do piany dodaj mielone migdały, sok i skórkę z cytryny. Delikatnie wymieszaj.
Równomiernie rozprowadź pianę na konfiturze różanej. Ponownie wstaw ciasto do piekarnika nagrzanego na 150 stopni. Piecz 12 minut.
Gdy mazurek ostygnie, polukruj go.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
 |
|
 |
Mazurek śmietanowy
(1931)
Mazurek śmietanowy to kolejna odmiana tego typowego dla polskiej Wielkanocy ciasta. Jest nieco skromniejszy niż inne mazurki, mimo to bardzo smaczny. Ciasta na śmietanie często używano do wyrobu ciasteczek. Warto zwrócić uwagę, że ciasto nie zawiera cukru, słodyczy mazurkowi nadają rodzynki i cukrowa posypka.
SKŁADNIKI:
250 g mąki pszennej
120 g masła
125 ml śmietany 18%
2 surowe żółtka + 1 białko
2 łyżki cukru do posypania
garść rodzynek
garść płatków migdałowych lub surowych migdałów
Do mąki dodaj pokrojone drobno zimne masło. Ucieraj za pomocą dłoni do uzyskania konsystencji mokrego piasku. Dodaj śmietanę i żółtka, zagnieć ciasto.
Rozwałkuj ciasto, pokryj surowymi białkiem, posyp cukrem, migdałami i rodzynkami.
Piecz 40 minut w temperaturze 180 stopni.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
|
|
 |
Drożdżowa babka czekoladowa
Babka czekoladowa na drożdżach (1931)
Baby były symbolem staropolskiej Wielkanocy i cechowała je duża ilość jaj. Na szczęście nie do wszystkich przepisów potrzeba ich aż sześćdziesiąt – do babki czekoladowej Disslowa każe dodać „jedynie” sześć żółtek (z białek możesz zrobić np. mazurka bakaliowego – przepis). Z podanych składników wyszła jedna mała babka.
SKŁADNIKI:
6 żółtek
60 g cukru
120 g gorzkiej czekolady
250 g mąki pszennej
30 g świeżych drożdży
125 ml mleka
60 g rodzynek
1 laska wanilii lub kilka kropel esencji waniliowej
Żółtka zmiksuj z cukrem na puszysty krem.
Czekoladę rozpuść w kąpieli wodnej. Dodaj do niej trzy łyżki żółtek, mieszając po każdej łyżce. Następnie przełóż czekoladę do reszty żółtek, zmiksuj.
Mleko lekko podgrzej, rozpuść w nim drożdże. Dodaj do ciasta.
Dodaj mąkę i rodzynki, miksuj kilka minut.
Przełóż ciasto do formy – powinno sięgać do połowy formy i odstaw pod przykryciem, dopóki nie podwoi objętości.
Wstaw wyrośnięte ciasto do zimnego piekarnika. Rozgrzej go do 200 stopni i piecz babę 35-45 minut (do suchego patyczka). Wyjmij z piekarnika, ostudź.
Możesz polukrować ciasto, posypać cukrem pudrem lub polać rozpuszczoną czekoladą.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Jak gotować. Praktyczny podręcznik kucharstwa (…)” , Maria Disslowa, 1931
Spróbuj również:
|
|
 |