pierogi
Pierogi z szynką i grzybami
Kołduny tyszkiewiczowskie (1900)
Jeśli uważacie, że współczesne pierogi, na przykład serwowane w pierogarniach, mają wymyślne rodzaje farszu, to przejrzyjcie sobie polskie książki kucharskie sprzed stu lat. Kapusta i jajka na twardo (przepis), ziemniaki i kapusta kiszona (przepis) czy twaróg i młoda kapusta (przepis), raki, podroby, a nawet śledź to tylko kilka przykładów. Pierogi z szynką i suszonymi grzybami również nie należą do tradycyjnych, popularnych przepisów, ale warto ich spróbować – zwłaszcza podsmażone i podane z cebulą są przepyszne.
SKŁADNIKI (dla 2 osób):
2 szklanki mąki
2 jajka
230 g wędzonej szynki
15 g suszonych grzybów
1 cebula
masło do smażenia
sól, pieprz
Z mąki, jajek i odrobiny soli zagnieść ciasto. Jeśli to konieczne, dodać odrobinę wody. Wyrabiać, póki nie będzie elastyczne.
Grzyby namoczyć przez pół godziny, następnie ugotować do miękkości w świeżej osolonej wodzie. Posiekać drobno nożem lub poszatkować w malakserze.
Szynkę pokroić w drobną kostkę. Wymieszać z grzybami, doprawić solą i pieprzem.
Z rozwałkowanego cienko ciasta wykrawać szklanką koła, na środek dodać farsz i zlepić w kształt pieroga. By ciasto się lepiło, zwilżyć jego brzegi wodą.
Pierogi wrzucać na gotującą się, osoloną wodę. Gotować ok. 2 minuty od wypłynięcia pierogów na powierzchnię wody.
Cebulę pokroić w pióra, podsmażyć na maśle.
Ugotowane pierogi podawać ze smażoną cebulą lub przysmażyć na patelni, na której smażyła się cebula.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska”, Wincenta Zawadzka, 1900
Spróbuj również:
Gryczane pierogi z cielęciną, wątróbką i rodzynkami
Pierożki ukraińskie (1900)
Wbrew temu, co myśli większość Polaków, pierogi nie są typowo polskim daniem. Włosi mają ravioli, hindusi samosy, Chińczycy wontony, Hiszpanie empanady. Również kuchnia Europy Wschodniej słynie z pierogów – pielmieni, kibinów, czeburieków czy wareników. Wincenta Zawadzka podaje przepis na pierożki ukraińskie – ciasto z mąki gryczanej i śmietany jest napełniane farszem z cielęciny, rodzynek i wątróbki i pieczone w piekarniku. Pierożki są chrupiące, a słodko-słone nadzienie przypomina farsz do pasztecików. Doskonale smakują z kwaśną śmietaną i szczypiorkiem, albo jako dodatek do barszczu czerwonego.
SKŁADNIKI (na ok. 30 pierożków):
300 g mąki gryczanej
200 g śmietany 18%
450 g cielęciny
2 cebule
5 wątróbek drobiowych
2 garści rodzynek
1 jajko + jajko do posmarowania pierożków
sól, pieprz, gałka muszkatołowa
Zrobić farsz: Cebulę drobno pokroić, zeszklić na maśle. Cielęcinę i wątróbkę ugotować lub udusić. Gdy będą miękkie zmielić w maszynce do mięsa lub w malakserze. Dodać cebulę, rodzynki, sól, pieprz, gałkę i jajko, wymieszać.
Zagnieść ciasto z mąki i śmietany z odrobiną soli. Rozwałkować cienko, wycinać szklanką koła. Napełniać farszem ciasto i zlepiać w kształt pierogów. Przełożyć na blachę, posmarować roztrzepanym jajkiem.
Piec do zarumienienia (ok. 30 min) w temperaturze 180 stopni. Podawać z ulubionymi dodatkami.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Kucharka litewska”, Wincenta Zawadzka, 1900
Spróbuj również:
Pierogi z kapustą i ziemniakami
Pierogi z kwaśną kapustą (1913)
O pierogach pisałam przy okazji przepisu na pierogi z kapustą i jajkiem na twardo (przepis tutaj). Dzisiejsza propozycja jest typowo jesienna – ziemniaki i kapusta kiszona. Farsz przypomina śląską ciap kapustę i czeskie lepenice, danie z tłuczonych ziemniaków, kapusty kiszonej, kiełbasek lub boczku. Kapusta powinna być kwaśna, żeby wyczuć jej smak, a pierogi najlepiej smakują odsmażane na smalcu ze skwarkami lub z dodatkiem smażonej cebuli i boczku.
SKŁADNIKI:
500 g mąki
1 jajko
1 cebula
5 ziemniaków
garść kapusty kiszonej
sól, pieprz
Zagnieść ciasto z mąki, jajka, szczypty soli, dolewając po trochu letniej wody, by otrzymać ciasto miękkie, nieklejące się do rąk. Odstawić pod przykryciem.
Kartofle obrać, ugotować, zrobić puree.
Kapustę pokroić, gotować pół godziny. Po tym czasie odcedzić.
Cebulę posiekać, podsmażyć na maśle. Następnie dodać kapustę, lekko podsmażyć.
Ziemniaki połączyć z kapustą, doprawić solą i pieprzem.
Ciasto rozwałkować, wycinać szklanką koła, nakładać farsz i sklejać. Pierogi gotować w osolonej wodzie. Podawać ze skwarkami, smażoną cebulą, boczkiem lub bez dodatków.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
Pierogi z twarogiem i słodką kapustą
Pierogi z kapustą i ze serem (1921)
Po sukcesie pierogów z kapustą i jajkiem na twardo (przepis tutaj) czas na pierogi z kapustą i twarogiem. Są bardzo delikatne i lekkie, świetnie smakują podsmażone z bułką tartą albo gotowane i polane masłem.
SKŁADNIKI:
500 g mąki
1 jajko
250 g twarogu półtłustego
200 g kapusty
2 łyżki bułki tartej
masło
sól, pieprz
Zagnieść ciasto z mąki, jajka, szczypty soli, dolewając po trochu letniej wody, by otrzymać ciasto miękkie, nieklejące się do rąk. Odstawić pod przykryciem.
Kapustę ugotować w osolonej wodzie, ma być miękka, ale się nie rozpadać. Następnie odcedzić z wody, posiekać i podsmażyć na maśle z dodatkiem soli i pieprzu.
Twaróg zmiksować na gładką masę z bułką tartą. Dodać kapustę, wymieszać łyżką.
Ciasto rozwałkować, wycinać szklanką koła, nakładać farsz i sklejać. Pierogi gotować w osolonej wodzie. Podawać z roztopionym masłem lub bułką tartą.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)„Oszczędne obiady bezmięsne”, Juliuszowa Albinowska, 1921
Spróbuj również:
Pierogi z jagodami
Pierogi z borówkami (1913)
SKŁADNIKI:
350 g mąki
1 jajko surowe
świeże jagody
cukier
śmietana 18% i rozpuszczone masło do podania
Zagnieść ciasto z mąki, jajka, szczypty soli, dolewając po trochu letniej wody, by otrzymać ciasto miękkie, nieklejące się do rąk. Odstawić pod przykryciem.
Ciasto rozwałkować cienko, wycinać szklanką koła, napełniać jagodami z cukrem. Wrzucać na gotującą wodę.
Pierogi wyjmować łyżką cedzakową. Podawać ze śmietaną i cukrem lub rozpuszczonym masłem.
stary przepis oryginalny (www.polona.p)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
Pierogi z kapustą i jajkiem na twardo
Chociaż często myślimy o pierogach jako tradycyjnej polskiej potrawie, to nie jest to danie przez nas wynalezione. Pierogi, czyli cienkie ciasto z różnymi farszami, pochodzą z Chin, a do Polski przybyły prawdopodobnie dopiero w XIII wieku. Wiele krajów świata ma swoje wersje pierogów: chińskie dim sum gotowane na parze, rosyjskie pielemieni, indyjskie samosy, tureckie czeburieki, włoskie ravioli to tylko niektóre z nich. W Polsce najpopularniejsze są pierogi z mięsem, kapustą i grzybami, z twarogiem i ruskie – ale na tym bogactwo przepisów się nie kończy. Autorzy książki „W staropolskiej kuchni i przy polskim stole” proponują pyszny, delikatny farsz ze świeżej kapusty i gotowanych jaj.
SKŁADNIKI:
350 g mąki
1 jajko surowe
800 g świeżej kapusty
masło
średnia cebula
1-2 jajka ugotowane na twardo
Zagnieść ciasto z mąki, jajka, szczypty soli, dolewając po trochu letniej wody, by otrzymać ciasto miękkie, nieklejące się do rąk. Odstawić pod przykryciem.
Kapustę obgotować w posolonej wodzie, drobniutko posiekać i dusić do miękkości na maśle z drobno posiekaną cebulą. Posolić i popieprzyć do smaku. Na koniec dodać pokrojone jajka na twardo.
Ciasto rozwałkować cienko, wycinać szklanką koła, napełniać farszem, zlepić. Wrzucać na gotującą się osoloną wodę. Podawać z roztopionym masłem lub podsmażoną cebulą.
Przepis z książki „W staropolskiej kuchni i przy polskim stole”, Maria Lemnis, Henryk Vitry, 1979.
Spróbuj również: