Gołąbki z mięsem, ryżem i grzybami

Lipiec 7, 2018

Gołąbki z ryżem i mięsem (1913)

Tradycyjne polskie gołąbki wcale nie zostały wynalezione w Polsce. To popularne danie w całej Europie. Przecież w Grecji i w Gruzji jada się minigołąbki z mięsem lub ryżem zawinięte w liście winogron, w Chorwacji tradycyjnym daniem noworocznym jest sarma – mięso owinięte w liść kiszonej kapusty, podobnie w Europie Wschodniej. Nie wiadomo dokładnie kiedy i skąd przybyły gołąbki, ale z pewnością sos pomidorowy to nowy wynalazek. W starych książkach kucharskich z II połowy XIX wieku i początku XX wieku nie znalazłam żadnego przepisu z takim sosem. Najczęściej gołąbki wypełnione są farszem z mięsa, grzybów i ryżu bądź kaszy krakowskiej (drobnej kaszy gryczanej) albo farszem postnym z samych grzybów i ryżu bądź kaszy. Gołąbki gotuje się w barszczu żytnim, na bazie którego robi się sos zaprawiony śmietaną ewentualnie w „smaku” grzybowym, czyli wywarze z grzybów. Poniższy przepis pochodzi z „Uniwersalnej książki kucharskiej” Monatowej, choć niemal identyczny podaje Róża Makarewiczowa w młodszej o 13 lat „Praktycznej kuchni”.

SKŁADNIKI:

250 g mięsa mielonego (wieprzowiny)

80 g suchego ryżu

45 g ugotowanych grzybów

1 cebula

główka kapusty

barszcz żytni

na sos (opcjonalnie):

łyżka mąki

pół kostki rosołowej

przyprawa Maggi

Sposób wykonania:

Z kapusty wydrążyć głąb, włożyć do dużego garnka, zalać wodą, gotować ok. 10 minut, po czym przewrócić na drugą stronę i znów gotować 10 minut.

Grzyby i ryż ugotować (osobno), cebulę posiekać i zeszklić na maśle. Ugotowane grzyby drobno poszatkować. Wodę z gotowania grzybów można zamrozić i wykorzystać do sosu, zupy grzybowej, bigosu.

Połączyć wszystkie składniki farszu – surowe mięso, ryż, grzyby i cebulę. Posolić i popieprzyć.

Kapustę ostudzić i delikatnie obrywać liście. Napełniać je farszem i zawijać. Każdego gołąbka obwiązać sznurkiem.

Według oryginalnego przepisu gołąbki należy włożyć do białego barszczu i gotować ok. 40-50 minut. Można również ugotować je w wodzie i pod koniec gotowania przełożyć do barszczu lub pominąć zupełnie barszcz i zrobić zwykły sos pomidorowy.

Jeśli gotujemy w barszczu: ugotowane gołąbki wyjąć z garnka, do pozostałego niewygotowanego barszczu dodać pół kostki rosołowej, odrobinę Maggi i łyżkę mąki. Chwilę gotować, by sos zgęstniał. Polać nim gołąbki.

oryginalny stary przepis (źródło: www.polona.pl)