ziemniaki
Knedle ze śliwkami
Pierogi z kartofli ze śliwkami (1917)
Zrobienie knedli często przeraża czasochłonnością i poziomem trudności. Podobno trzeba również znaleźć idealne ziemniaki, według jednych żółte, według innych mączyste i białe. Moim zdaniem to nie ziemniaki muszą być idealne, a przepis. W „Kuchni polsko-amerykańskiej” znalazłam przepis, dzięki któremu robienie knedli mnie nie przeraża. Mając już ugotowane ziemniaki, zrobienie ciasta i utoczenie kul naziewanych śliwką zajmie dwadzieścia minut.
SKŁADNIKI (na 12 knedli):
500 g ziemniaków
1 jajko
1 żółtko
125 g mąki
szczypta soli
12 małych śliwek
masło i opcjonalnie bułka do polania
Ziemniaki obrać, ugotować do miękkości. Odcedzić i ugnieść tak, by nie było gródek.
Do pure dodać jedno całe jajko i jedno żółtko, szczyptę soli i mąkę. Zmiksować mikserem.
Śliwki naciąć, wyjąć pestki.
Dłońmi zwilżonymi olejem nabierać porcję ciasta, zrobić placuszek, położyć na środku wydrylowaną śliwkę (można ją posłodzić). Zawinąć i zrobić okrągłą kluskę.
Knedle wrzucać do gotującej się wody. Gotować ok. 7 minut.
Podawać gorące, polane masłem, bułką tarta lub śmietaną.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Kuchnia polsko-amerykańska. Jedyna odpowiednia książka kucharska dla gospodyń polskich w Ameryce, A.J. Kamionka, 1917
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Gulasz węgierski
(1917)
W dawnych książkach kucharskich można znaleźć wiele przepisów na dania z wołowiny – różnego rodzaju zraziki, sztuki mięsa, pieczenie, siekane kotlety, gulasze, klopsy. Dziś wołowinę najczęściej przygotowuje się w formie gulaszu lub zrazów. Przepis na gulasz węgierski z pokrojonymi w kostkę ziemniakami i dużą ilością papryki to świetny pomysł na jednogarnkowe danie, które nie wymaga wiele zachodu, a jednocześnie zawsze wspaniale smakuje.
SKŁADNIKI:
0,5 kg wołowiny
0,5 kg wieprzowiny
2 cebule
3-4 duże kartofle
sól, pieprz, papryka w proszku
Mięso pokroić w niedużą kostkę, cebulę w piórka. W rondlu rozpuścić smalec, zeszklić cebulę, następnie obsmażyć mięso. Dodać sól, pieprz i sporą ilość papryki w proszku (ostrej lub słodkiej). Zalać wodą 4 cm powyżej mięsa i gotować, aż mięso będzie miękkie (ok. 1,5 godziny).
Ziemniaki obrać, pokroić w drobną kostkę, wrzucić do gulaszu. Jeśli sosu jest zbyt mało, by przykrył ziemniaki, dodać wody lub bulionu. Gotować do miękkości. Podawać ciepłe.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Kuchnia polsko-amerykańska. Jedyna odpowiednia książka kucharska dla gospodyń polskich w Ameryce, A.J. Kamionka, 1917
Spróbuj również:
  |
 |
 |
 |
||
Kryzysowy chleb z ziemniakami
Chleb z kartoflami (1941)
To typowo kryzysowy przepis, który pochodzi z książki „100 potraw oszczędnościowych doby dzisiejszej” z 1941 roku. Wygląda jak zwykły chleb, ale smakuje nieco inaczej – miąższ jest lekko klejący i wilgotny z powodu dodatku gotowanych ziemniaków. Jest bardzo dobry podsmażony na maśle z domową konfiturą. Może nie jest to najlepszy chleb świata, piekłam smaczniejsze, ale warto zanotować ten przepis – oby nigdy się nie przydał!
SKŁADNIKI:
300 g kartofli
300 g mąki żytniej
50 g mąki pszennej
1/3 kostka drożdży
2 łyżeczki soli
1 łyżeczka cukru
kminek
Kartofle ugotować w łupinkach, po ostygnięciu obrać i zetrzeć na tarce na małych oczkach.
Drożdże rozpuścić w 250 ml ciepłej wody z dodatkiem cukru. Dodać 150 g mąki żytniej oraz ziemniaki. Zmiksować zaczyn i poczekać, aż zacznie pracować i rosnąć.
Do zaczynu dodać resztę składników, zmiksować, przełożyć do formy wyłożonej papierem do pieczenia i pozostawić w cieple do wyrośnięcia.
Piec w 200 stopniach około godziny (do suchego patyczka). Wyjąć z piekarnika, kroić całkowicie zimny.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Elżbieta Kiewnarska, 100 potraw oszczędnościowych doby dzisiejszej, 1941
Spróbuj również:
 |
 |
 |
|
||
Klops wołowy z ziemniakami
Klops (1941)
Polska kuchnia, zwłaszcza chłopska, znała niegdyś wiele sposób oszczędzania drogich składników i „oszukiwania”, zastępując je dostępnymi zamiennikami. Ziemniaki były tanie, niewymagające i łatwe w przechowywaniu, więc często z nich korzystano nie tylko w kuchni. Z dodatkiem ziemniaków robiono chleb, ser, masło, piwo, kaszę, a nawet mydło i świece. W czasie II wojny światowej, gdy mięso było drogim rarytasem, ziemniaki dodawano do pasztetów, klopsów, zrazów i kotletów mielonych, by potrawa zyskała na wielkości. Klops wołowo-ziemniaczany smakuje i wygląda jak klops mięsny, z tym że jest delikatniejszy i mniej zwarty. Świetnie smakuje na zimno z chlebem lub na ciepło jako danie obiadowe.
SKŁADNIKI:
300 g mielonej wołowiny
250 g ziemniaków
200 g cebuli
1 jajko
łyżka mąki
smalec do smażenia
sól, pieprz, majeranek (lub ulubione przyprawy)
200 g ziemniaków ugotować w łupinkach, 50 g surowych ziemniaków zetrzeć na tarce na najmniejszych oczkach. Ugotowane ziemniaki również zetrzeć na tych samych oczkach.
Cebulę poszatkować, usmażyć na smalcu i zasypać mąką, tworząc zasmażkę.
Wszystkie składniki dobrze wyrobić i uformować walec. Obtaczać go w mące i wstawić do piekarnika na 40 minut. Na koniec pieczenia można go podlać wodą, by powstał sos.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Elżbieta Kiewnarska, 100 potraw oszczędnościowych doby dzisiejszej, 1941
Spróbuj również:
 |
|
 |
|
||
Kotlety ziemniaczane z jajkiem na twardo
Kotlety z kartofli i jaj (1930)
O ziemniakach i świetnej książce Elżbiety Kiewnarskiej z przepisami na dania z tego warzywa pisałam przy okazji przepisu na inne kotlety ziemniaczane (tutaj). Tym razem kartofle stanowiące podstawę dania zostały wzbogacone o posiekane, gotowane na twardo jajka. Autorka poleca kotleciki jako dodatek do zupy szczawiowej lub szpinaku, albo jako przekąskę do wódki. Ja natomiast uważam, że kotlety są tak dobre i sycące, że nie potrzebują żadnych dodatków.
SKŁADNIKI:
3 jajka gotowane na twardo
1 jajko surowe
600 g ziemniaków
1 filiżanka mąki
1 cebula
masło do smażenia
bułka tarta do panierowania
sól, pieprz
gałka muszkatołowa
koperek/pietruszka
Ziemniaki ugotować (najlepiej dzień wcześniej), zupełnie zimne utłuc.
Cebulę posiekać, zeszklić na patelni. Jajka na twardo posiekać.
Ziemniaki zmiksować z surowym jajkiem, mąką, przyprawami i ziołami. Na końcu ostrożnie wmieszać gotowane jaja.
Formować małe kotleciki, panierować w bułce tartej, smażyć na maśle lub oleju. Podawać ciepłe.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Elżbieta Kiewnarska, „Potrawy z kartofli”, Warszawa 1930
Spróbuj również:
 |
|
 |
|
||
Kluski ziemniaczane z bryndzą
Kluski z kartofli z serem lub bryndzą (1913)
Kolejny prosty przepis na danie z ziemniaków i bryndzy. Te kluski to właściwie kopytka wzbogacone pysznym owczym serem. Świetnie smakują z roztopionym masłem szałwiowym albo klasyczną bułką tartą.
SKŁADNIKI:
10 średnich ziemniaków
120 g bryndzy
1 jajko
mąka
sól
Ziemniaki ugotować, przepuścić przez praskę lub zetrzeć na tarce. Dodać do nich bryndzę, jajko i tyle mąki, żeby po wyrobieniu dało się formować kulki. Posolić.
Do posolonej wrzącej wody wrzucaj kulki. Gotować 7-10 minut, póki nie wypłynął na powierzchnię. Podawać z roztopionym masłem lub polane bułką tartą.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
 |
 |
 |
Kotlety ziemniaczane z szynką
Kotlety kartoflane „z duszą” (1930)
O ziemniakach w Polsce i świetnej książce Elżbiety Kiewnarskiej pisałam przy okazji przepisu na wegetariańskie kotlety ziemniaczane (tutaj). To kolejna propozycja autorki na tanie, pyszne i sycące zimowe danie.
SKŁADNIKI:
1,5 kg ziemniaków
3 cebule
2 kajzerki
szklanka mleka
3 jaja
szklanka mąki pszennej
majeranek, pieprz, sól
mąka i bułka do panierowania
masło do smażenia
szklanka szynki pokrojonej w kostkę
Ziemniaki ugotować, ostudzić.
2 cebule poszatkować i zeszklić na maśle.
Bułki namoczyć w mleku, by zmiękły.
Wszystko zmielić w maszynce do mięsa (albo szybciej: utłuc ziemniaki i wymieszać z odciśniętą bułką i cebulą), dodać mąkę, jajka, przyprawy.
Szynkę i 1 cebulę podsmażyć na maśle.
Robić małe placki, nakładać farsz szynkowo-cebulowy i formować kotleciki. Panierować w mące i bułce tartej. Smażyć na maśle. Podawać same lub z sosami (grzybowym, pomidorowym, korniszonowym).
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
Elżbieta Kiewnarska, „Potrawy z kartofli”, Warszawa 1930
Spróbuj również:
|
|
 |
Pierogi z kapustą i ziemniakami
Pierogi z kwaśną kapustą (1913)
O pierogach pisałam przy okazji przepisu na pierogi z kapustą i jajkiem na twardo (przepis tutaj). Dzisiejsza propozycja jest typowo jesienna – ziemniaki i kapusta kiszona. Farsz przypomina śląską ciap kapustę i czeskie lepenice, danie z tłuczonych ziemniaków, kapusty kiszonej, kiełbasek lub boczku. Kapusta powinna być kwaśna, żeby wyczuć jej smak, a pierogi najlepiej smakują odsmażane na smalcu ze skwarkami lub z dodatkiem smażonej cebuli i boczku.
SKŁADNIKI:
500 g mąki
1 jajko
1 cebula
5 ziemniaków
garść kapusty kiszonej
sól, pieprz
Zagnieść ciasto z mąki, jajka, szczypty soli, dolewając po trochu letniej wody, by otrzymać ciasto miękkie, nieklejące się do rąk. Odstawić pod przykryciem.
Kartofle obrać, ugotować, zrobić puree.
Kapustę pokroić, gotować pół godziny. Po tym czasie odcedzić.
Cebulę posiekać, podsmażyć na maśle. Następnie dodać kapustę, lekko podsmażyć.
Ziemniaki połączyć z kapustą, doprawić solą i pieprzem.
Ciasto rozwałkować, wycinać szklanką koła, nakładać farsz i sklejać. Pierogi gotować w osolonej wodzie. Podawać ze skwarkami, smażoną cebulą, boczkiem lub bez dodatków.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
 |
|
 |
|
||
Knedle z bryndzą
Knedle kartoflane z bryndzą (1913)
O tym, jak dawniej popularne były knedle i dlaczego wspominałam we wpisie o knedlach bawarskich (tutaj). Knedle z bryndzą są niezwykle proste w przygotowaniu. A że ziemniaki i bryndza bardzo się lubią, smakują rewelacyjnie.
SKŁADNIKI:
1 kg ziemniaków
ćwierć szklanki mleka
1 jajko
szklanka mąki
łyżka masła
sól
300 g bryndzy
Ziemniaki ugotować, zetrzeć na tarce lub ubić na masę z dodatkiem masła. Dodać jajko, mleko, sól i mąkę. Jeśli ciasto jest zbyt luźne i nie nadaje się do formowania, dodać więcej mąki.
Z masy ziemniaczanej formować placuszki, na każdym kłaść łyżeczkę bryndzy, zawijać w okrągłe knedle.
Kluski wrzucać na gotującą się wodę na kilka minut. Podawać polane masłem lub z bułką tartą.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
|
 |
 |
|
||
Knedle bawarskie
Knedle bawarskie z kartofli (1913)
Knedle były niegdyś popularną potrawą ze względu na łatwy dostęp do prostych, tanich składników. Pod elegancką nazwą „knedli bawarskich” kryje się typowy chłopski posiłek – kluski ziemniaczane nadziewane grzankami z czerstwego chleba i skwarkami. Polane smalcem smakują rewelacyjnie.
SKŁADNIKI:
1 kg ziemniaków
pół szklanki mąki
2 jajka
sól
kawałek słoniny
kilka kromek czerstwego pieczywa
Ziemniaki ugotować, zetrzeć na tarce lub ubić na masę. Dodać jajka, sól i mąkę. Jeśli ciasto jest zbyt luźne i nie nadaje się do formowania, dodać więcej mąki.
Pieczywo pokroić w kostkę, podsuszyć w piekarniku lub przesmażyć na suchej patelni.
Słoninę pokroić w kosteczkę, usmażyć do konsystencji skwarków. Odlać tłuszcz i schować do lodówki na smalec. Skwarki wymieszać z grzankami.
Z masy ziemniaczanej formować placuszki, na każdym kłaść łyżeczkę grzanek ze skwarkami, zawijać w okrągłe knedle.
Kluski wrzucać na gotującą się wodę na kilka minut. Przed podaniem można podsmażyć na pozostałym na patelni tłuszczu lub polać ciepłym smalcem.
stary przepis oryginalny (www.polona.pl)
„Uniwersalna książka kucharska”, Maria Ochorowicz-Monatowa, 1913
Spróbuj również:
|
 |
 |
|
||